Na današnji dan prije 26 godine srpske snage su, nakon što su preuzele kontrolu nad sarajevskim aerodromom, zatvorile Sarajevo sa svih strana i stavile ga u potpunu opsadu koja je trajala 1.500 dana. Za vrijeme držanja grada pod opsadom stradalo je više od 11.500 građana glavnog grada BiH.
Zvanično, opsada Sarajeva okončana je 29. februara 1996. godine. Sarajlije su preživile najdužu opsadu jednog glavnog grada u historiji.
Zločini već prvog dana opsade
Građani Sarajeva su 5. aprila izašli na demonstracije za mir ispred zgrade Skupštine, ni ne sluteći da su već u potpunoj opsadi srpskih snaga. Mir za njih nije bio opcija, pa su već prvog dana opsade ubijali zagovornike jedinstvenog grada i protivnike rata i podjela.
Suada Dilberović i Olga Sučić prve su žrtve opsade Sarajeva. Na njih su na na današnji dan 1992. godine, na Vrbanja mostu, danas Mostu Suade i Olge, tokom demonstracija za mir iz snajpera ubile neprijateljske snage.
Danas se na mostu nalazi spomen ploča u sjećanje na ove dvije nevine žrtve na kojoj piše: “Kap moje krvi poteče i Bosna ne presuši.”
Iako tada građani to nisu znali, oni su već bili u potpunom okruženju. Niko nije mogao ući niti izaći iz grada, bez dozvole srpskih vlasti.
U godinama koje su uslijedile, srpska strana je odlučivala koliko će u gradu biti struje, vode, prirodnog gasa. Najveći dio rata, energenata nije uopće ni bilo, a voda je skupljana na nekoliko mjesta gdje se okupljalo na stotine ljudi. Srpske snage znale su gdje su ta mjesta i mnogo ljudi je platilo glavom pokušaj da natoče koji litar.
Srpska strana je odlučivala i koliko će granata pasti na Sarajevo, koliko će na njega biti ispaljeno i snajperskih hitaca.
Ratni lider Republike Srpske Radovan Karadžić osuđen je prvostepeno, između ostalog, i za zločine počinjene za vrijeme opsade Sarajeva, kao i glavni komandat VRS-a tokom rata u BiH Ratko Mladić. Pravosnažno je za zločine počinjene tokom opsade Sarajeva osuđen je i general VRS-a Stanislav Galić.
Kraj opsade
Udari NATO-a, koji su uslijedili nakon što su srpske snage počinile drugi masark na pijaci Markale, primorali su snage koje su u opsadi držale Sarajevo da prekinu vatru na grad, te da se obavežu na povlačenje teškog naoružanja oko grada. Već 15. septembra otvoren je Međunarodni aerodrom Sarajevo.
Konačno, 21. novembra 1995. potpisan je mirovni sporazum u Daytonu. BiH je priznata kao cjelovita država sa dva entiteta i zajedničkim institucijama. Gradska jezgra Sarajeva ostala je nepodijeljena, pa su se srpske snage morale povući sa Grbavice, Ilidže, Vogošće i drugih lokacija sa kojih su, prethodne četiri godine ubijale i iznurivale glavni grad i njegove građane.
Ratno stanje je ukinuto 22. decembra 1995. godine, a u januaru naredne godine je zatvoren zračni most preko kojeg je obavljeno 13.000 letova i dopremljeno više od 160.000 tona humanitarne pomoći.
Opsada je okončana 29. februara 1996. godine, a iza nje je ostalo više od 11.500 ljudskih života. U opsadi grada ubijeno je više od 1.600 djece.
Izvor: BHRT
