KULTURA

Na današnji dan 1955. godine Kamerni teatar 55 počeo sa radom

KAMERNI TEATAR 55 iz Sarajeva počeo je sa radom 7. marta 1955. godine. Iako historija ove kuće, dakle, nije iznimno duga, “ona je nesumnjivo bogatija, atraktivnija i značajnija od decenija i decenija nečijeg rutinerstva, hladnog šematizma i bezbrižnog tavorenja”, kako je to primjetio jedan ugledni kritičar.

U stalnom kritičkom preispitivanju i u žaru  traganja za drukčijim, neposrednijim i otvorenijim scenskim izrazom, događala su se, dakako, i lutanja, koja također nisu bila beskorisna i nakon kojih se KAMERNI TEATAR 55, ponovo vraćao sebi, još maštovitiji i bolji, ne iznevjeravajući onaj profil kojeg je već u startu definirao njegov osnivač Jurislav Korenić (1914-1974) a koji je, na tragu novih teatarskih stremljenja u tadašnjoj Evropi, bio novost na prostorima bivše Jugoslavije i primjer kojeg su slijedili brojni teatri širom bivše države.

To je vrijeme kada se u dramskoj umjetnosti formira novi vid dramaturgije, “drama apsurda” ili “anti drama” ili “nova drama”. Otvarajući širom svoja vrata za naglašeno eksperimentiranje u teatru, za tekstove Beketa, Žarija, Ženea, Joneska, Švarca, Čehova… i čitavu plejadu autora čija je poetika u modernom teatru proizlazila iz “apsurdnog osjećanja života”, KAMERNI TEATAR 55 je imao presudan uticaj na čitave generacije dramskih umjetnika  koji su “pozornicu ring”, okruženu gledalištem, umjesto frontalnog tipa scene, sa nepremostivom “rampom”, prepoznali kao priliku za intimniju, prirodniju i iskreniju glumačku igru, i etabliranje Njegovog Veličanstva Glumca kao presudnog činioca u pozorištu budući da je na maloj sceni mogao neposrednije i prirodnije djelovati na publiku i odupirati se patetici, klišeima i rđavim intonacijama.

U svim ovim godinama KAMERNI TEATAR 55 ostao je vjeran svojoj avangardnoj misiji i stalnoj potrazi za recentnim dramskim djelima stranih autora (Breht, Šo, Vitkijevič, Pinter, Olbi, Šizgal, Vajs, Beket, Pirandelo, Vitrak, Zindel, Kami, Goldoni, Direnmat, Lorka, Gomrovič, Ruževič, Arbuzov, Fo, Bulgakov, Čehov, Dima, Fasbinder, Ibzen, Strinberg, Dostojevski, Pristli, Kohout, Šekspir, Miler, Vajs, Krec, Viliams, Fejdo, Bihner, Glovacki, Sartr, Žene, Jonesko, Havel…) i praizvedbama djela bosanskohercegovačkih pisaca (Žalica, Topčić, Kovač, Plakalo, Ibrišimović, Fetahagić, Jovanović, Karahasan, Fogl, Mustajbašić, Horozović…), pri čemu treba imati na umu posebnu vrijednost da su mnogi od navedenih stranih i domaćih autora bili izvođeni u vrijeme kada su bili manje poznati široj publici, što je potvrda istraživačke, odnosno avangardne komponente repertoara ovog teatra. Od osnutka, do 2001. godine KAMERNI TEATAR 55  je takav svoj profil  formirao i potvrđivao kroz ukupno 258 premijera.

Status kultnog mjesta bosanskohercegovačke kulturne scene KAMERNI TEATAR 55 definitivno je potvrdio tokom agresije na Bosnu i Hercegovinu (1992-1995.) kada je, pod vođstvom direktora i redatelja Gradimira Gojera, u opkoljenom Sarajevu bio predvodnik i lučonoša onoga što se, u zemlji i svijetu, s divljenjem opisivalo sintagmom “kulturni otpor agresiji” i prepoznavalo kao civilizacijski superioran odgovor na barbarizam kojem su bili izloženi. Ispunjavajući se u nezamislivo teškim uslovima i  doslovno pod granatama i svijećama, i iz dana u dan, pred brojnom i odanom publikom, misija pozorišne igre nikada valjda u povijesti nije nailazila na zahvalniji odgovor ni imala potpuniji i dublji smisao i opravdanje postojanja.

Ostaće za historiju zapisano da je tokom rata KAMERNI TEATAR 55 imao 28 premijera u okviru repertoara koji nije pravio kompromise s ideološkim, nacionalnim, vjerskim ili političkim uticajima.

Povezane objave

Back to top button