Monografija “Univerzitetski profesor Suvad Lelo, BIOGRAFIJA nakon 30 godina rada, 20 godina od doktoriranja i 10 godina redovne profesure”, autorice dr.sc. Mirzete Kašić Lelo promovisana je 8. avgusta 2023. godine, u sali Biznis centra KSC Ilijaš. Recenzije potpisuju: prof. dr. Adisa Parić, prof. dr. Denisa Žujo Zekić, dr.sc. Dražen Kotrošan i dr.sc. Dejan V. Stojanović. Publikaciju je štampala Indenta d.o.o. Sarajevo, 2023. godine.
Promociji knjige prisustvovali su brojni gosti iz javnog i kulturnog života, prijatelji i poštovaoci lika i djela profesora Suvada Lele. Predstavili su je dr. sc. Dražen Kotrošan, muzejski savjetnik i naučni saradnik u Zemaljskom muzeju Bosne i Hercegovine, dr.sc. Dejan V. Stojanović, viši naučni saradnik i pomoćnik direktora za razvoj Instituta za nizijsko šumarstvo i životnu sredinu Univerziteteta u Novom Sadu, autorica dr.sc. Mirzeta Kašić Lelo i moderator prof. Amra Đečević. Ova monografija je kruna uspješne profesorske karijere, a kao svojevrstan rođendanski poklon ima i sentimentalnu vrijednost: promovisana je na 55. rođendan prof. dr. Suvada Lele. Praćena je slikovitim izlaganjem recenzenata, interpretacijom sugestivnih odlomaka i poetskih pisama, uz muzičku pratnju Emina Hajdarevića.
Monografija ne pripada svakom već samo odabranim, najboljim. Mali je broj ličnosti koji zaslužuju taj dokument, a među njima je, nesumnjivo, Suvad Lelo, univerzitetski profesor, jedan od eksperata u oblasti bioloških nauka u zemlji i inostranstvu. “Publikacije posvećene životu i djelu nekog univerzitetskog profesora, pogotovo prirodnih nauka, predstavljaju pravu rijetkost i teško da ih možemo naći na policama biblioteka. Uspomene na njih uglavnom od zaborava čuvaju i sa javnosti dijele članovi porodice ili užeg kruga prijatelja”, rekao je, između ostalog, recenzent dr.sc. Dražen Kotrošan.
Knjiga “Univerzitetski profesor Suvad Lelo, BIOGRAFIJA nakon 30 godina rada, 20 godina od doktoriranja i 10 godina redovne profesure” Mirzete Kašić Lelo sastoji se od šest poglavlja u kojima autorica detaljno predstavlja životopis profesora Suvada Lele: porijeklo, edukaciju, specijalizaciju, zaposlenje, naučna i hobistička interesovanja, bibliografski pregled stručnih aktivnosti i literaturu.
Svoje impresije i zapažanja o djelu iznio je dr. sc. Dejan V. Stojanović. U svojoj recenziji, između ostalog, kaže: “Listanjem stranica monografije prisustvujemo najvažnijim događajima i upoznajemo sa sklonostima i interesovanjima uvaženog profesora od detinjstva i mladosti do današnjeg dana. Dug je put pređen, a u očima prosečnog posmatrača uočljivi su samo blistavi obrisi nesvakidašnjeg uspeha. Bruto iznosi profesorovih stremljenja, ovde neiskazani, su meseci pažljivog planiranja, uložena ogromna pripremno- završna vremena, žrtvovana velika finansijska sredstva, najbolje godine i telesno zdravlje, te formirani prioriteti u bavljenju naukom. Profesor Lelo je olimpijski pobednik u domenu bioloških nauka u odnosu na pregalaštvo u mnogo bogatijim i uređenim državama u okruženju, ali i mnogo šire, koje baštine neuporedivo lakše uslove za stvaranje i življenje”.
Dr. Suvad Lelo je ličnost osobenog kova i harizme, intelektualac širokog opsega, koji je dao nemjerljiv doprinos istraživanju bioloških nauka na mnogim poljima i područjima užeg interesovanja. O dometima uspona ovog vrsnog naučnika izuzetne radne energije govori podatak da je tokom tri decenije naučno- istraživačkog rada samostalno i u koautorstvu objavio 30 udžbenika i monografija, 5 poglavlja u knjigama, 206 naučnih radova i 62 kongresna saopštenja. Učestvovao je u 37 projekata. Bilans potpune posvećenosti i predanosti radu su 763 citirane reference, koje pružaju obilje materijala budućim istraživačima. Bio je mentor doktorskih, magistarskih, diplomskih i završnih radova, kao i recenzent većeg broja knjiga i renomiranih časopisa. Sve nedaće profesionalnog uspjeha je savladao i nadišao uz nesebičnu i svesrdnu podršku autorice knjige, njegove životne saputnice i koleginice u nauci, pokazavši da je rad nešto što se na kraju jasno vidi i nagradi.
Profesor Lelo je pasionirani sakupljač zoološkog materijala (40.000 životinja, mahom insekata je u privatnoj Zoološkoj kolekciji “Lelo”), kolekcionar knjiga, poštanskih markica, razglednica, pez dispenzera, dokumenata, satova, kovanica, znački, ordenja i sl. Danas njegova kolekcija knjiga broji oko 3.000 primjeraka (među kojima su u najvećem broju antikviteti i stručna literatura iz zoologije). Dio svoje bogate kolekcije predstavio je javnosti i priredio “PEZ izložbu” 2021, najveću zbirku dispenzera u BiH, Izložbu privatne kolekcije „Lelo 2022”, Numizmatičku izložbu „Kovanice korištene na području Ilijaša i BiH od antike do danas“, kao i Izložbu “20 godina postojanja Udruženja za inventarizaciju i zaštitu životinja, Ilijaš” 2023. Ovaj važan jubilej obilježen je prezentacijom publiciranih djela iz primarnih oblasti ove NVO. Želja uvaženog profesora je da će, osnivanjem zavičajnog muzeja u Ilijašu, pomenute kolekcije naći svoje mjesto.
Monografija “Univerzitetski profesor Suvad Lelo, BIOGRAFIJA nakon 30 godina rada, 20 godina od doktoriranja i 10 godina redovne profesure” Mirzete Kašić Lelo napisana je na 202 strane, sa 763 bibliografske i 617 biografskih referenci. Tekstove povezuje set od 283 fotografije iz privatnog i profesionalnog života. U oblikovanju temata autorica se koristi tačnim i preciznim izrazom, jezikom i stilom primjerenom dokumentarnom štivu.
Prozna alhemija gospođe Lelo je i zapis i portret i dragocjeno svjedočantvo, koje sveobuhvatnim pristupom pruža najcjelovitiji prikaz bogatog stvaralačkog opusa prof. dr. Suvada Lele i potvrđuje njegovo mjesto ostvarenog naučnika na bh. horizontu i šire.
BIOGRAFIJA AUTORA
Mirzeta Kašić Lelo rođena je u Brodarevu. Završila je Prirodno- matematički fakultet u Sarajevu, Odsjek za biologiju. Svoju karijeru počela je u rodnom mjestu a nastavila u Bosni i Hercegovini. Od 1997. godine bila je zaposlena kao nastavnik u OŠ “Hasan Kikić”, u Župči. U istoj školi obnašala je funkciju pomoćnika direktora i direktora škole. Od 2006. godine dio je kolektiva SC “Nedžad Ibrišimović” Ilijaš. Vanredno je napredovala u struci i unaprijeđena u zvanje viši savjetnik.
Uporedo sa prosvjetnim bavila se i naučno- istraživačkim radom. Na Prirodno- matematičkom fakultetu u Sarajevu, Odsjek za biologiju, odbranila je magistarski rad u oblasti genetike a 2012. doktorat u oblasti ekologije. Po vokaciji je entomolog/ zoolog. Autor je sedam priručnika, praktikuma, monografija i udžbenika, 34 naučno- stručna rada; autor i koautor devet radova na simpozijumima.
Učesnik je više domaćih i međunarodnih projekata, a jedan od njih je “Opštine sa nula otpada”. Član je većeg broja udruženja: Udruženja za inventarizaciju i zaštitu životinja Ilijaš, Ornitološkog društva “Naše ptice” Sarajevo, Udruženja biologa u Federaciji Bosne i Hercegovine, Entomološkog društva Srbije i dr. Živi i stvara u Ilijašu.
