Na današnji dan 1945. godine zajedničkim naporima i žrtvama Muslimana, Srba i Hrvata i svih ostalih oslobođeno je Sarajevo. Ovaj dan, jasno povezan sa antifašističkim tekovinama i danas se obilježava kao Dan grada Sarajeva.
Današnji Dan Sarajeva bit će obilježen svečanije nego inače, jer će nakon 26 godina u pogon biti puštena Trebevićka žičara, simbol Sarajeva, stradala na samom početku opsade 1992. godine. Žičara je stradala u jednom novom ratu, o kome partizanski oslobodioci 6. aprila 1945. godine nisu mogli sanjati ni u najvećim noćnim morama.
Oslobođenje Sarajeva u Drugom svjetskom ratu
Jugoslovenska armija započela je akciju oslobađanja Sarajeva 28. marta 1945. godine. U akcijama su učestvovali drugi, treći i peti korpus JA, 11. i 13. krajiška brigada, 18. srednjobosanska brigada, artiljerijska i tenkovska jedinica.
Jedinice 16. muslimanske brigade, već su 5. aprila počele ulaziti u Sarajevo, a grad je u potpunosti oslobođen nakon žestokih borbi 6. aprila 1945. godine. Slomljen je otpor Nijemaca i ustaša NDH. Do kraja ove akcije, 10. aprila oslobođeni su i Visoko, Kakanj te Busovača.
U antifašističkoj borbi od 1941. do 1945. godine, 10.961 građanin Sarajeva dao je svoj život. Stradalo je 7.092 Jevreja, 1427 Srba, 412 Bošnjaka-muslimana, 106 Hrvata, 16 Crnogoraca, pet Slovenaca i 13 ostalih.
Mir trajao 47 godina, a onda ……
Historijski gledano, samo malo kasnije, tek nekih 47 godina, na dan oslobođenja grada, Sarajevo je započelo novu bitku. Na Dan grada 6. aprila 1992. godine Sarajlije nisu bile svjesne da već žive pod opsadom.
U toj opsadi i herojskoj odbrani grada od neprijatelja pod vođstvom Srpske demokratske stranke (SDS) u Sarajevu je ubijeno, umrlo od gladi, hladnoće ili nestalo 11.541 civil, od kojih 1.598 djece. Materijalna šteta koju je grad pretrpio tokom rata, odnosno opsade, prije svega kroz razaranja stambenog fonda i uništenje kulturnog blaga i privrednih objekata i saobraćajnica, neprocjenjiva je.
I dok je 6. aprila 1992. godine, tadašnja Evropska zajednica priznala Republiku Bosnu i Hercegovinu kao nezavisnu državu, srpske snage granatirale su stari dio grada i počele najdužu blokadu i opsadu jednog grada u historiji ratovanja, olimpijskog Sarajeva.
izvor: bhrt
