Na današnji dan, 12. decembra 1975. godine Vladimir Prelog je za svoje radove iz oblasti stereoizomerije organskih molekula, dobio Nobelovu nagradu iz hemije.
Vladimir Prelog rođen je u Sarajevu, 23. jula 1906. godine, a umro je u Cirihu (Zürich) 7. januara 1998. godine. Prelog je bosanskohercegovačko-hrvatsko-švicarski naučnik i hemičar.
Gimnaziju je završio u Zagrebu nakon što se porodica preselila tamo 1915. godine, a nakon toga je studirao hemiju u Pragu, gdje je po završetku studija bio voditelj Laboratorijske firme G.J. Driza. Prelog je bio i direktor Zavoda za organsku hemiju Tehničkog fakulteta u Zagrebu, a od 1942. godine na saveznoj Tehničkoj visokoj školi u Zürichu. Područje njegovih istraživanja su uglavnom heterociklički spojevi, alkaloidi i antibiotici. Glavno zanimanje bila mu je stereohemija molekula, zaokupljao ga je problem prostorne građe molekula.
Vladimir Prelog je uveo naziv hemijska topologija za područje stereohemije koja se bavi geometrijskim svojstvima molekula. Pridonio je objašnjenju strukture stereoida, kinina, strihnina i drugih alkaloida, a sintetizirao je mnoge organske spojeve. Njegovi radovi su pridonijeli razumijevanju prirode enzimskih reakcija. Vladimir Prelog bio je i počasni član Hrvatske akademije znanosti i umjetnosti.
U Prelogovu čast na ovaj datum obilježavase Dan nauke u FBiH.
Na sam Dan nauke u FBiH, u utorak (12.12.2023. godine) u zgradi Vlade Federacije BiH u Mostaru (Kongresna dvorana), s početkom u 12:00 sati, bit će održana ceremonija dodjele priznanja „Prijatelj nauke/znanosti“, te priznanja za studente koji su najviše koristili usluge univerzitetskih bibiloteka u 2023. godini.
Priznanja “Prijatelj nauke/znanosti” dodjeljuju se za značajne uspjehe i evidentan doprinos organizaciji i razvoju naučno-istraživačke i istraživačko-razvojne djelatnosti, te širenje spoznaja o značaju nauke i primjene rezultata naučno-istraživačkog i istraživačko-razvojnog rada u svim oblastima društvenog i privrednog života u Federaciji BiH i Bosni i Hercegovini.
Istog dana (utorak, 12.12.2023. godine), u 13:00 sati, delegacija Federalnog ministarstva obrazovanja i nauke predvođena ministricom Jasnom Duraković, u Parku nobelovaca u Mostaru, položit će cvijeće kod biste nobelovca Vladimira Preloga, kao svečani čin iskazivanja pijeteta prema ovom velikom istraživaču i neumornom borcu za afirmaciju i dignitet nauke.
Inače, Dan nauke u Federaciji BiH prvi put je obilježen 2019. godine, na inicijativu Federalnog ministarstva obrazovanja i nauke, koju je prihvatila Vlada FBiH, te se od tada obilježava svakog 12. decembra/prosinca, s ciljem populariziranja nauke i naučno-istraživačkog rada u javnosti.
