Preporuka iz Gradske biblioteke Ilijaš: SVETISLAV BASARA –Dnevnik Marte Koen

Činjenica je da vas čitanje čini pametnijima. Oni koji često čitaju ne samo da bolje prolaze na testovima u školi, već posjeduju i šira znanja o čitavom nizu tema. Štaviše, ukoliko vam čitanje postane životna navika, održat će vam um britkim i aktivnim, što može da doprinese odlaganju staračke demencije.

 SVETISLAV BASARA –Dnevnik Marte Koen

Dim sa istorijskih zgarišta ideologija, bivših utopija “po mjeri čovjeka” očigledno nije posljedica potrošenosti, već uzrok novog pogleda na “konačne” istorijske istine. Krajem osamdesetih godina dvadesetog vijeka u Beogradu umire izvjesna Marta Koen i sve bi ostalo kao slika bulevarski prepoznatljive stvarnosti, u psihološkom okviru socijalističkog malograđanstva, da se na sahrani ne pojavljuje krem tadašnjeg partijskog i državnog rukovodstva. Ko je zaista misteriozna gospođa? Ko je monah Nikodim koji je optužen za podmetanje požara u Martinom stanu? Da li novinar dnevnog lista “Borba” Pavlović može od svega toga da napravi novinsku priču, koja u isto vrijeme neće biti i priča njegovog života – prečica do azila za umobolne. Partizanski komandanti, disidenti, spiritisti, Sigmund Frojd, iluzionisti i ezoteristi, pa čak i Josip Broz, opsjednut strahom od tramvaja, samo su neki od likova ove pikarske avanture kroz zaumno i okultnu pozadinu, komunističkog pokreta u Jugoslaviji. Previše pitanja na početku priče o arhivolšebnici, umjetnici i kabalistkinji, prvosveštenici boljševizma. Svijet apsurda Basarine proze sa prezirom prema običnoj ljudskog i istorijskoj logici, obrušava se na ovu epizodu šireći njen uticaj u svim poznatim i nepoznatim pravcima, otkrivajući lica i naličja života i teško dostupne istine.

Heroina Marta Koen je možda i najživopisniji glavni lik iz poznijeg dijela Basarinog opusa. Ona je najbolje čuvana tajna ovdašnjih hroničara uspona i pada yu komunizma. Kao staricu je spaljuje pomahnitali monah, da bi samo nekoliko dana kasnije njenu sahranu pohodila vrhuška srpskog komunističkog režima (među kojima i poneki mrtvac koji se, kako je već to kod Basare i red, uporno opire takvom stanju). Marta Koen postaje sezonska opsesija senzacionalističke štampe, budući da je njen život, učinak i status unutar proleterske hijerarhije pod neprozirnim velom misterije.

Odličan početak i već odavno poslovična Basarina zaokupljenost zvaničnom istorijom kao nemuštom smjesom rekla-kazala pretjerivanja, mitologizacije i budalaština raznih vrsta. Tako dolazimo u priliku da sagledavamo Martu Koen kroz raznorodne, često i međusobno oprečne prizme: kroz svjedočenja (ili bulažnjenja?) preživelih savremenika, njene dnevničke zapise, ispovjest ubice, zabilješke Sigmunda Frojda tokom seanse sa tada mladom Martom, moguće konstrukcije državne bezbjednosti koja nikada ne spava…

Ovu izvanrednu knjigu potražite već danas u Gradskoj biblioteci Ilijaš.

Pasionirani ljubitelji čitanja znaju da knjiga može imati i terapeutesko dejstvo. Psiholozi u svom terapijskom radu koriste biblioterapiju kao metod za poboljšanje zdravlja kroz čitanje odabrane literature, čime se pomaže ne samo u oslobađanju od stresa, već i u podizanju raspoloženja. Pojedina zapadna istraživanja pokazuju da je čitanje brži način opuštanja i od slušanja muzike, ali i od šetnje.

Knjigu preporučio: Semir Spahić-Gradska biblioteka Ilijaš

Uredila: Nermina Durić-Kahvedžić