Na današnji dan 1980. umro je maršal Josip Broz Tito, doživotni predsjednik SFRJ i Saveza komunista, vrhovni zapovjednik oružanih snaga i čelnik Pokreta nesvrstanih, koji je 35 godina bio na čelu Jugoslavije.
Josip Broz Tuito umro je 4. maja 1980. godine tačnio u 15.05 sati u Kliničkom centru u Ljubljani.
“Radničkoj klasi, radnim ljudima i građanima, narodima i narodnostima Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije: Umro je drug Tito”.
Tim riječima prije tačno 38, godina 4. maja 1980., gledaocima je tužnu vijest pročitao je Miodrag Mile Zdravković. Umro je u 15.05 časova u Kliničkom centru u Ljubljani. Bio je to šok i nakon te vijesti život u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji trenutno je stao. Na ulice su izašli uplakani građani, a i danas je na Youtubeu iznimno gledana snimka prekida nogometne utakmice Hajduka i Crvene Zvezde kada je cijeli stadion pjevao “Druže Tito, mi ti se kunemo”.
Dan poslije, specijalnim vozom iz Ljubljane u Beograd , u poslijepodnevnim satima, stigao kovčeg sa posmrtnim ostacima Josipa Broza. On je smješten u aulu Skupštine Jugoslavije, gdje su državni funkcionari i građani u mimohodima odavali počast jugoslavenskom šefu države.
Više od 200 stranih delegacija stiglo je 7. maja kako bi se poklonilo kovčegu jednog od najvećih svjetskih lidera. Sahranjen dan poslije uz prisustvo 209 delegacija iz 127 zemalja 700 000 ljudi, četiri kralja, pet prinčeva, šest predsjednika parlamenta, 31 državni predsjednik, 22 premijera i 47 ministara, a među njima su bili i Saddam Hussein, Jaser Arafat, Leonid Brežnjev, Margaret Thatcher i Helmut Schmidt.
Godinama poslije njegove smrti u bivšoj Jugoslaviji su se u 15.05 sati 4. maja oglašavale sirene i građani su minutom šutnje odavali počast svom maršalu, gdje god da su se nalazili-u ulici, vozilima gradskog prevoza, na poslu…
Josip Broz Tito rođen je 7. maja 1892. godine, u Kumrovcu (Hrvatska). U raznim falsifikovanim dokumentima pojavljivali su se različiti datumi rođenja, pa je tako jedan od njih bio i 25. maj, koji se poslije obilježavao kao Titov rođendan – Dan mladosti. Uključen je u Politički biro CK KPJ 1934. godine. Za predsjednika Republike Tito je izabran 1953. godine, a donošenjem novog ustava (1974.) postao je predsjednik “bez ograničenja trajanja mandata”
Kao vođa KPJ predvodio je u Drugom svjetskom ratu partizanski pokret (Narodnooslobodilačka vojska). Iz Drugog svjetskog rata izašao je kao legendarni vođa.
Tito: “Mi smo more krvi prolili za bratstvo i jedinstvo naših naroda. E nećemo nikome dozvoliti da nas dira ili da nam ruje iznutra, da se ruši to bratstvo i jedinstvo.”
Na čelu Jugoslavije nalazio se punih 35 godina.
Osim borbe protiv okupatora i fašizma, jedinice pod njegovom komandom sprovele su komunističku revoluciju. Pod maskom “borbe protiv saradnika okupatora” nestalo je nekoliko hiljada nekomunista.
Godine 1948. odbacio je stavove Moskve, odnosno Rezoluciju Informbiroa komunističkih partija, i potom je uspješno odolijevao snažnom Staljinovom pritisku, da bi kasnije godinama vješto lavirao između istočnog i zapadnog bloka, izborivši sasvim osobenu poziciju Jugoslavije kao čelnice Pokreta nesvrstanih.
Pedesetih godina Jugoslavija je dobijala znatnu finansijsku i vojnu pomoć od SAD.
Bio je jedan je od osnivača Pokreta nesvrstanih, što je u tadašnjim međunarodnim okolnostima imalo veliki značaj. Njegova uloga u tom pokretu, u poznijoj fazi, posebno je upamćena po dosljednom nastojanju da se nesvrstani zadrže po strani od uticaja pojedinih problokovski opredijeljenih članica.
U unutrašnjoj politici ostavio je ustrojstvo koje se na kraju pokazalo kao neodrživo za funkcionisanje SFRJ – Ustav iz 1974. godine. Specifičan sistem konsenzusa predstavnika republika i pokrajina pokazao se kao nerješiv problem kada se SKJ raspao.
Izvor: BHRT
