Sedmog maja 1993. godine srušena je banjalučka Ferhat-pašina džamija, svima znana kao Ferhadija.
Ostaci ruševina džamije odvezeni su na deponiju, a tog istog dana srušena je i obližnja sahat-kula, te džamija Arnaudija. Tokom agresije na Bosnu i Hercegovinu u Banjoj Luci srušeno je 16 džamija, a dan rušenja Ferhadije proglašen je Danom džamija.
Izgrađena je 1579. godine u klasičnom otomanskom stilu, a izgradnju je finansirao Ferhat-paša Sokolović, bosanski sandžak beg.
Za ponovnu izgradnju izdata je građevinska dozvola 2001. godine, ali pri polaganju kamena temeljca 7. maja 2001. godine došlo je do nereda i protesta, te je veliki broj protestanata kamenovalo i udaralo vjernike koji su prisustvovali ceremoniji postavljanja kamena temeljca. Mnogi su sa povredama primljeni u Banjalučku bolnicu a Murat Badić je usljed povreda zadobijenih tog dana preminuo 26. maja 2001.
O značaju Ferhadije džamije i obilježavanju dana njenog rušenja od strane agresora za Faktor je govorio glavni imam Medžlisa Islamske zajednice Banja Luka hafiz Muamer efendija Okanović.
– Kada je riječ o obilježavanju datuma rušenja Ferhat-pašine džamije, u subotu u 11 sati u Ferhat- pašinoj džamiji bit će upriličena akademija o sjećanju na rušenje džamije i ostalih džamija na području Banje Luke, Medžlisa Banja Luka.
Rušenje ove džamije ima svakako jaku simboliku, kako za muslimane, tako i za građane BiH, koji imaju osjećaje prema vjerskim objektima koji po svojoj osnovnoj ulozi imaju za cilj spajanje, zbližavanje ljudi, nasuprot rušenja, destrukcije i svega onoga čemu smo mogli svjedočiti 1993. godine kada je Ferhat-pašina džamija srušena zajedno sa Arnaudija džamijom, obližnjom džamijom koja je na taj isti način doživjela rušenje.
Hafiz Okanović kaže da je 7. maj značajan datum za muslimane, Bošnjake ali i za sve ostale građane BiH.
– Važno je istaknuti taj datum, taj događaj kao priliku da se građani BiH, prevashodno muslimani koji imaju najveći sosjećaj prema džamiji i prema svim džamijama, osvijeste i da im to bude jedan vid prilike, simbola, koji će ukazivati na svjetliju i ljepšu budućnost. Posebno kada se osvrnemo na datum 7. maja 2016. godine kada je džamija ponovo otvorena, kada je zasijala u svom blještavilu koje joj i pripada – kaže hafiz Okanović.
Na pitanje koliko pažnje posvećujemo džamijama i koliko je značajno da u njih idemo, hafiz odgovara:
– Ukoliko se osvrnemo na kur'anski narativ u kojem se opisuju džamije, primijetit ćemo da Kur'an konstatuje da džamije grade i izgrađuju oni koji su vjerni, odani Allahu dž.š., odnosno oni koji kroz svoju vrijednost i vjerovanje ističu dobročinstvo. U tom kontekstu Kur'an ističe kroz glagol kojim se označava građenje džamija jednu vrlo važnu sekvencu koja kazuje da građenje džamija podrazumijeva i dugovječnost tog prostora u kojem ljudi obavljaju molitvu, odnosno gdje obavljaju namaz i u kojem se zbližavaju – kaže hafiz Okanović, te nastavlja:
– Što će reći da džamija nije samo mjesto koje kao objekat treba da predstavlja određenu vrijednost i simbol, već je to mjesto koje vjernici posjećivanjem oživljavaju i čine ga dugovječnim. Džamija kao objekat koji predstavlja veoma važnu sentimentalnu ulogu u životu jednog vjernika, muslimana, treba da odašilje i djeluje na način da pobuđuje taj praktični segment kojem treba da služi, odnosno za zbližavanje, za približavanje srca ljudi što u današnjem periodu posebno treba da bude istaknuto.
Tokom agresije na BiH srušeno je 614 džamija, 218 mesdžida, 69 mekteba, četiri tekije, 37 turbeta i 405 drugih vakufskih objekata.
Vojska Republike Srpske (VRS), potpomognuta snagama iz Srbije, srušila je 534 džamije, a ekstremisti Hrvatskog vijeća obrane (HVO) još njih 80.
Uništeno je ili oštećeno više od 80 posto od 1.144 džamija koliko ih je prije agresije bilo na prostoru BiH.
(Faktor)
